Tầm phào #4 - So sánh cờ vua với cờ tướng và văn hóa Đông Tây

Đội quân cờ of Hađôla trong manga Dấu ấn rồng thiêng (Dragon quest) từng gắn liền với tuổi thơ of nhiều 8x

1. Dưới đây là quan điểm so sánh hai loại cờ nổi tiếng, tâm sừu đc - mình thấy nhằm nâng bi cờ vua, hạ thấp cờ tướng. Tuy nhiên nhiều chỗ có lý, đáng đọc.

CỜ VUA - CỜ TƯỚNG LUẬN TƯ DUY TÂY - TÀU

Có 2 loại cờ nổi tiếng (tuỳ nước) là Cờ Vua (CV) và Cờ Tướng (CT). Nó có sự tương đồng trong cách chơi. Nhưng phàm những cái nhỏ gộp lại sẽ hình thành cái lớn, hay còn gọi là bản chất. Một số điểm khác biệt bản chất như sau:

‪#‎BÀN‬ CỜ:
- CT: Mở đầu là bờ cõi rộng lớn, chiếm 2/3 bàn cờ. Không có chỗ cho thiên nhiên và công cộng.
- CV: Chiếm 1/4 bàn cờ, khoảng không chung rộng lớn.

‪#‎CÁCH‬ CHƠI:
- CT: Đi theo lối mòn đã vạch sẵn. Cũng là nơi khai sinh ra từ Đạo, nghĩa gốc là “con đường”.
- CV: Phân biệt trắng đen rõ ràng, tư duy “bản chất hai vấn đề”. Không có lối mòn nên có tính sáng tạo cao.

‪#‎TỐT‬:
- CT: Là loại thí mạng đúng nghĩa. Trước khi qua sông (trong nhà) chỉ biết đi thẳng, giả mù, điếc dù có kẻ xấu đứng bên cạnh. Khi đi đến cuối bàn cờ (hết đời) vẫn là kiếp con tốt vô dụng.
- CV: Làm việc theo nhiệm vụ. Tính tình thẳng thắng từ đầu, đúng luật là xử, không cần phải “qua sông”. Lúc “trong nhà” được ưu ái hơn (đi lần 2 ô). Nếu phấn đấu đi đến cuối bàn cờ sẽ được thưởng xứng đáng, muốn thăng hàm lên con gì cũng được.

#SĨ, TƯỢNG:
- CT: Trung thành đến mức ngu muội, để làm hết phận sự, không được phép ra khỏi thành, chỉ có quanh quẩn để bảo vệ Vua. Nếu “cách tốt nhất để phòng thủ là tấn công” thì trong 10 quân cờ hết 4 2/5) con không thể tấn công. Đó là lý do tại sao dễ mất nước?
- CV: Kiểu thực thi theo luật. Quy định trắng đen rõ ràng. Cũng là binh sĩ tham chiến nếu cần thiết.

‪#‎PHÁO‬:
- CT: Đánh nhờ núp sau lưng người khác, một cách lén lút. Cũng là biểu thị cho xứ sở phát minh ra thuốc nổ.
- CV: Không có.

‪#‎HẬU‬:
- CT: Do không đề cao phụ nữ nên hoàn toàn không có bóng dáng nữ nhi nào trên bàn cờ.
- CV: Yếu tố phụ nữ được đặt lên hàng đầu, do đó con Hậu có quyền lực mạnh nhất bàn cờ. Đó là lý do tại sao người phương Tây hay đề cao “Đệ Nhất Phu Nhân”.

‪#‎VUA‬ (TƯỚNG):
- CT: Chỉ biết ru rú trong nhà xúi quân đi đánh. Cuối đời khi bị tấn công cũng chỉ biết chạy trốn quanh quẩn trong nhà, cò không dám chạy ra “ngoài đường”. Tính thù hằn cao và sâu đến nỗi hai con tướng không thể nhìn mặt nhau. Một cái kiểu kỵ huý.
- CV: Lúc cần có thể vượt biên ải, tham gia tấn công dù kinh nghiệm chiến trường phọt phẹt hơn con Tốt có chút xíu.

‪#‎CHIẾU‬ TƯỚNG:
- CT: Ép đến chết thì thôi.
- CV: Không được dồn vào đường cùng, nếu không sẽ hoà. Biểu tượng mang tính nhân văn và vị tha.

‪#‎TƯ‬ DUY MƯU LƯỢC:
- CT: Cũng như mưu kế, nền tảng là nhờ yếu tố bất ngờ, đánh lừa sự chú ý.
- CV: Cảm giác thể hiện hết ý đồ cho đối phương, nhưng dù có biết cũng không thể thoát vì mọi thứ đã được tính theo guồng.

Hiện Cờ Tướng chỉ thông dụng ở các quốc gia thân tiếng Hán. Còn Cờ Vua được đón nhận rộng rãi hơn có lẽ vì một số ý nghĩa nhân văn đằng sau nó.

Một bài nhận định khác cặn kẽ hơn từ năm 2004: Cờ tướng và cờ vua, nhà nước và trò chơi chính trị Đông - Tây

2. Bonus: Ai muốn đọc full cả bộ Dấu ấn rồng thiêng có thể vô BlogTruyen.com of NgânVKL

...

3. Sự khác biệt văn hóa phương Đông và phương Tây qua minh họa of một người phương Đông sống ở phương Tây

Have a good weekend! :)